Lâm Vĩnh-Thế
Ngày 30-3-1972, 3 sư đoàn Cộng
Sản Bắc Việt (CSBV) vượt Khu Phi Quân Sự (tiếng Anh gọi là
DeMilitarized Zone, viết tắt là DMZ), tấn công vào các căn cứ phòng
thủ của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa (QLVNCH) ở phía Bắc và phía Tây
của tỉnh Quảng Trị thuộc Vùng I.
Cuộc Tổng Tấn Công 1972, mà giới truyền thông Hoa Kỳ gọi là The
Easter Offensive thật sự bắt đầu.
Ba ngày sau, 3 sư đoàn khác của CSBV tấn công vào An Lộc, tỉnh
lỵ của tỉnh BÌnh Long ở Vùng III, cách Sài Gòn 60 km về hướng
Bắc. Và ngày 14-4-1972, tỉnh Kontum
thuộc Vùng II cũng bị 2 sư đoàn CSBV tấn công. Tại
vùng I, ngày 2-5-1972, tỉnh Quảng Trị lọt vào tay quân CSBV sau khi
Chuẩn Tướng Vũ Văn Giai, Tư Lệnh Sư Ðoàn 3 Bộ Binh của QLVNCH, quyết
định rút khỏi căn cứ Cổ Thành Quảng Trị (có tên là Cổ Thành Ðinh
Công Tráng). Phía Bắc tỉnh Thừa Thiên và
thành phố Huế bị đe dọa nặng nề.
Ngày hôm sau, 3-5-1972, Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu bổ nhiệm
Trung Tướng Ngô Quang Trưởng,[1] đang là Tư Lệnh Quân Ðoàn IV, thay
thế Trung Tướng Hoàng Xuân Lãm trong chức vụ Tư Lệnh Quân Ðoàn I. Ngay chiều hôm đó, cùng với một số sĩ
quan thân cận trong bộ tham mưu của mình, Tướng Trưởng bay ngay ra Huế. Từ phi trường Phú Bài, tin “Tướng
Trưởng đã về” loan truyền đi nhanh chóng và thành phố Huế như
được hồi sinh. Sau một thời gian
cấp tốc ổn định tình hình tại Huế, Tướng Trưởng tổ chức cuộc hành
quân lấy tên là Chiến Dịch Lam Sơn 72 nhằm phản công để tái chiếm Quảng
Trị. Chiến Dịch Lam Sơn 72 chính
thức kết thúc khi QLVNCH đã toàn thắng và chiếm lại được Cổ Thành
Quảng Trị vào ngày 15-9-1972. Bài
viết này cố gắng ghi lại phần nào diễn tiến của trận đánh này:
trận đánh đẩm máu nhứt trong suốt thời gian kéo dài 20 năm của Chiến
Tranh Việt Nam.
